Wojenna sława Ifikratesa była tak wielka, że Farnabazos dowódca wojsk perskich powołując się na zawarty pokój poprosił Ateńczyków o przysłanie mu tego właśnie stratega (jednocześnie domagał się odwołania Chabrisa, który walczył po stronie króla Egiptu), do pomocy, aby wyszkolił i dowodził najemnikami, którzy mieli walczyć po stronie Persów przeciwko Egiptowi. Brak sukcesów militarnych spowodował, że Wielki Król zrezygnował z kontynuowania Perskiej Wojny, a Ifikrates wrócił do Aten.
Bardzo prawdopodobne, że właśnie około roku 374 p.n.e. wprowadził swoje militarne reformy w armii ateńskiej. W źródłach zachowały się dwa fragmenty opisujące innowacje wprowadzone przez Ifikratesa tj. u Diodora Sycylijskiego i Korneliusza Nepsosa.
Nie będzie nie na miejscu przedłożenie tego, czego dowiedziałem się o wybitnym charakterze Ifikratesa. Jest on opisywany jako osoba błyskotliwa w dowodzeniu oraz ciesząca się wyjątkowym geniuszem w wykorzystywaniu każdego użytecznego wynalazku. Stąd wiemy, że po osiągnięciu bogatego doświadczenia w przeprowadzaniu akcji militarnych podczas Perskiej Wojny, wynalazł wiele ulepszeń w narzędziach wojennych, poświęcając się w szczególności sprawie uzbrojenia.
Przykładowo, Grecy używali dużych tarcz, które były nieporęczne; odrzucił je, zastępując małymi, owalnymi, średniej wielkości, które pozwalały mu osiągnąć dwa cele - dostarczyć walczącemu użytkownikowi małej tarczy odpowiedniej ochrony, jak również, z powodu jej lekkości, pełnej swobody ruchów.
Po próbach z nową tarczą łatwiejszą w manipulowaniu, zapewnił jej użycie, w związku, z czym piechota określana wcześniej mianem "hoplici" z powodu dużych tarcz, zmieniła nazwę na "peltastów" - od lekkich "pelta", które nosili. W odniesieniu do włóczni i miecza, dokonał zmian w przeciwnym kierunku: to znaczy, zwiększył długość włóczni o połowę, natomiast miecze niemal podwoiły swą długość. Faktyczną użyteczność tej broni potwierdziły wstępne testy, a ten eksperymentalny sukces zapewnił ogromną sławę wynalazczemu geniuszowi generała.
Żołnierzy odział w lekkie i łatwe do rozwiązania buty, które są wykorzystywane do dnia dzisiejszego pod nazwą "Ifikratejskich". Wprowadził także wiele innych ulepszeń przydatnych podczas wojny, ale pisanie o nich mogłoby być nudne. Tak, więc perska wyprawa przeciw Egiptowi, pomimo wielkich przygotowań, zawiodła oczekiwania i ostatecznie okazała się niepowodzeniem. Diodorus Sicilius Historical Library 15.44.1-4
oraz Korneliusz Nepsos w Żywocie Ifikratesa.
On to przecież zmienił uzbrojenie piechoty; zanim został wodzem, używali żołnierze ogromnych tarcz, krótkich włóczni i małych mieczy, on zaś na miejsce wielkiej tarczy wprowadził małą zwaną pelte (stąd później piechotę nazywano peltastami), dzięki czemu żołnierze byli sprawniejsi w ruchach i w starciach.Ponadto podwoił długość włóczni i wprowadził dłuższe miecze, zmienił także rodzaj pancerzy, zamiast dotychczasowych spajanych ze spiżu wprowadził pancerze płócienne. Tym samym żołnierze mieli większą swobodę w walce albowiem zastosował uzbrojenie, które miało mniejszy ciężar, chroniło ciało równie dobrze, a było lekkie. Korneliusz Nepsos Żywoty wybitnych mężów w tłumaczeniu A Krajeskiej – Wieczorek PWN Warszawa 1974.
Military fame of Iphicrates was so great, that Pharnabazus, The Commander of Persian army, referring to a peace treaty asked The Athenians to send him this strategos exactly (at the same time he demanded dismissal of Chabris who fought for The King of Egypt). The Persian wanted Iphicrates to help him to train and command the mercenaries who were meant to fight with Persian against Egypt Athens
It will not be out of place to set forth what I have learned about the remarkable character of Iphicrates. For he is reported to have possessed shrewdness in command and to have enjoyed an exceptional natural genius for every kind of useful invention. Hence we are told, after he had acquired his long experience of military operations in the Persian War, he devised many improvements in the tools of war, devoting himself especially to the matter of arms.
For instance, the Greeks were using shields which were large and consequently difficult to handle; these he discarded and made small oval ones of moderate size, thus successfully achieving both objects, to furnish the body with adequate cover and to enable the user of the small shield, on account of its lightness, to be completely free in his movements.
After a trial of the new shield its easy manipulation secured its adoption, and the infantry who had formerly been called "hoplites" because of their heavy shield, then had their name changed to "peltasts" from the light pelta they carried. As regards spear and sword, he made changes in the contrary direction: namely, he increased the length of the spears by half, and made the swords almost twice as long. The actual use of these arms confirmed the initial test and from the success of the experiment won great fame for the inventive genius of the general.
He made soldiers' boots that were easy to untie and light and they continue to this day to be called "iphicratis" after him. He also introduced many other useful improvements into warfare, but it would be tedious to write about them. So the Persian expedition against Egypt
and the other at Cornelius Nepos in Lives of Iphicrates
He altered the arms of the infantry; for whereas, before he became a commander, they used very large shields, short spears, and small swords, he, on the contrary, introduced the pelta instead of the parma (from which the infantry were afterwards called peltastae), that they might be more active in movements and encounters; he doubled the length of the spear, and made the swords also longer. He likewise changed the character of their cuirasses, and gave them linen ones instead of those of chain-mail and brass; a change by which he rendered the soldiers more active; for diminishing the weight, he provided what would equally protect the body, and be light.
Oba teksty powstały w podobnym okresie najprawdopodobniej za panowania Cezara lub Augusta. Opisy nie są zbyt jasne i budzą wiele kontrowersji, co do ich interpretacji. Zastanawia w obu wyżej wspomnianych tekstach brak oszczepów, które zarówno wcześniej jak i później były synonimem walki peltastów. Samo określenie, peltaści było używane już wcześniej, a sam Ifikrates walczył na czele peltastów pod Lechaion, co opisał Ksenofont i na pewno nie był to oddział lżej uzbrojonych hoplitów, ale lekka piechota używająca oszczepów.
Diodor umieścił swój opis reform pomiędzy powrotem Ifikratesa z Egiptu, a wyprawą Aten na Korkyrę w roku 374r. p.n.e., co może sugerować, że opisane reformy miały miejsce właśnie w tym czasie. Dowódcą wyprawy na Korkyrę został Timoteos. Timoteos próbował zebrać pełne obsady na okręty na pobliskich wyspach. Działania te były jednak powolne i mało skuteczne, co spowodowało, że został odwołany, a dowództwo przejął Ifikrates. Ifikrates sprawnie uzupełnił załogi statków i wyruszył na pomoc Korkyrze. To właśnie wtedy organizując wyprawę ok. 70 okrętów mógł przezbroić w lżejsze tarcze, dłuższe włócznie i dłuższe miecze hoplitów służących na statkach, nazywanych epibatai. Ten typ uzbrojenia mógł być bardziej poręczny w walkach toczonych z pokładów statków. Równocześnie piechota nieco lżej uzbrojona niż standardowy hoplita bardziej sprawdzała się w takich wyprawach, gdzie toczono głównie nieregularne potyczki. Jednak znowu zastanawia brak oszczepów w nowym uzbrojeniu morskiej piechoty, które w walce na statku jak i na lądzie byłyby nie mniej przydatne niż dłuższa włócznia, czy miecz.
Ciekawie o reformach Ifikratesa pisze Luke Ueda na swojej stronie:
http://www.ne.jp/asahi/luke/ueda-sarson/Iphikrates1.html
http://www.ne.jp/asahi/luke/ueda-sarson/Iphikrates1.html
Następnie jak pisze Ksenofont, Ifikrates wraz z peltastami i piechotą morską wyprawił się do Akarnanii. Peltaści był to prawdopodobnie oddział lekkiej piechoty wysłany wcześniej na pomoc Korkyrze pod dowództwem Ktesiklesa bądź Stesiklesa. Rozróżnienie obu formacji w tym opisie może potwierdzać, że epibatai zachowali typowy dla hoplitów charakter walki wręcz, czyli nie używali oszczepów.
W 371 roku p.n.e. Ifikrates powrócił do Tracji, gdzie walczył u boku króla Kotysa I w wojnie o Cherzones Tracki przeciw Atenom. Jednak szybko uciekł od swojego teścia do Antissy na Lesbos, a później do Drys w Tracji, ponieważ nie chciał oblegać twierdz ateńczyków na Trackim Cherzonesie. Ateńczycy szybko wybaczyli mu zdradę. W roku 370r. p.n.e., Ifikrates objął funkcje stratega nad całą armią ateńską, z którą wyruszył wspomóc Spartan przeciwko armii Związku Beockiego, która najechała Peloponez. Ifikrates nie szukał bezpośredniej konfrontacji w walnej bitwie, a jedynie próbował odciągnąć wojska Epaminondasa. Ciekawe, że „Historia Grecka” Ksenofonta, ani w opisie tej wyprawy ani też wcześniejszych nie wspomina nic na temat reform Ifikratesa, natomiast nie stroni od oceny jego działań militarnych często chwaląc go, ale i ganiąc. O ile zastosowanie zreformowanej lżej uzbrojonej ciężkiej piechoty na pokładach statków mogło dać pozytywne efekty, to przezbrojenie w podobny sposób armii obywatelskiej Aten wydaje się w tym czasie mało prawdopodobne.
Ostatni raz obrany został strategiem około roku 355 p.n.e. w czasie wojny Aten ze sprzymierzeńcami toczonej w latach 357 – 355 p.n.e. przez Ateny przeciwko innym zbuntowanym członkom II Związku Ateńskiego.
Ostatni raz obrany został strategiem około roku 355 p.n.e. w czasie wojny Aten ze sprzymierzeńcami toczonej w latach 357 – 355 p.n.e. przez Ateny przeciwko innym zbuntowanym członkom II Związku Ateńskiego.
Przedstawione figurki peltastów mogą odzwierciedlać jednostkę najemników, bądź obywateli uzbrojoną w dwa oszczepy i włócznie oraz małą okrągłą tarczę. Chełm typu beockiego może świadczyć, że pochodzą z terenów Grecji środkowej tj. Beocji lub Tessalii. Taki typ peltastów już nie psiloi, ale też nie hoplitów stał się bardzo popularny w IV w p.n.e. w Grecji do czego niewątpliwie przyczynili się dowódcy ateńscy Ifikrates i Chabrias. Oddział został pomalowany już jakiś czas temu. Niestety ze względu na szybkie zużycie musiał ulec pewnej renowacji. Część długich włóczni słabo trzymająca się w dłoniach peltastów została zastąpiona krótszymi oszczepami, trzeba było też ponownie przykleić niektóre tarcze.
Both texts are probable to be written more or less at the same time while ruling of Caesar or Augustus. The descriptions are not quite clear and their interpretation is suject of much controversy. It is odd that there were nomentioned javelins, which were the synonym of peltasts fighting style, in both texts. The name itself was used earlier, and Iphicrates fought in the van of his peltasts in the battle of Lechaion (as Xenophon described). This unit was not for sure light-armed hoplites, but light infantry using javelins.
Diodorus placed his description of the reforms between Iphicrates’s return from Egypt and Athenian campaign in Corcyra in 374 B.C. what may imply that the implementation of the innovations took place at that time. The commander of Corcyra campaign was Timotheos, who tried to collect full crew for his ships on the nerby islands. Unfortunately his actions were so slow and inefficient, that resulted in his dismissal. Iphicrates took over his position and very quickly completed the task and went to help Corcyra . It was while organizing the expedition of about 70 ships he could arm hoplites in his ships (called epibatai) in lighter shields, longer spears and longer swords. This type of weapon could be more efficient during fights on board. At the same time infantry armed more lightly than standard hoplites checked up on such campaigns when only less regular encounters were taking place. But once again, lack of javelins is odd in the weaponry of marine infantry. A javelin could be as handy as longer spear or sword during on board combat. An interesting description you can find on Luke Ueda’s website:
The next Iphicratean campaign of peltasts and marine infantry was Akarnania. The peltasts were probably a unit of light infantry sent earlier to help
In 371 BC Iphicrates returned to Thracia, where he was fighting at Kotys I’s side against
In last time of his life Iphictrates was chosen to be a strategos was in 355 BC in times of Athenian Social War (357 – 355 BC) waged against mutianous members of The Second Athenian Empire.
The miniatures of peltasts in the picture could present a mercenary unit or citizens armed with two javelins and spears as well as a small round shield. A helmet of Beotian type may suggest they came from middle Greece i.e. Beotia or Thessaly . Such a type of peltasts but not psiloi or hoplites became very popular in IV century BC in ancient Greece
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz